Het onderzoek van: Prof. Dr. Barbara van Leeuwen
De ene dag behandelt chirurg Barbara van Leeuwen oncologische patiënten, de andere dag doet ze onderzoek naar bijvoorbeeld huidkanker. Sinds 2008 is Barbara werkzaam is bij de Chirurgische Oncologie en is ze gespecialiseerd in het behandelen van het melanoom: een agressieve vorm van huidkanker. Dankzij de bijdrage van de Bedumer Winterloop 2019 kan Barbara met haar team onderzoek doen naar een minder ingrijpende behandeling bij melanomen.
Melanomen bestaan uit pigmentcellen: melanocyten. Deze pigmentcellen bepalen voor een groot deel je huidskleur. Deze cellen liggen voornamelijk in de huid, vandaar dat melanomen het vaakste voorkomen op de huid. Melanomen kunnen uitzaaien naar andere plekken in het lichaam, bijvoorbeeld naar de lymfeklieren. De schildwachtklier is dan de eerste lymfeklier waar de tumor uitzaait, omdat deze als eerste het lymfevocht uit de tumor opvangt. Via een operatie kan de chirurg zien of er uitzaaiingen zijn en de schildwachtklier verwijderen.
Zo’n operatie is vervelend, want het verwijderen van de schildwachtklier zorgt soms voor complicaties en klachten. “Wij zijn nu aan het onderzoeken of we uitzaaiingen in de klier met een speciaal echo-apparaat kunnen opsporen. Zo zouden we door de huid heen kunnen kijken of er in de schildwachtklier uitzaaiingen zijn”, legt Van Leeuwen uit.
Gebruiksaanwijzing echo-apparaat
“Het gebruik van dit apparaat is nieuw, er is weinig ervaring mee. Samen met een onderzoeksgroep in Duitsland zijn we aan het ontdekken wat de ‘gebruiksaanwijzing’ gaat worden van dit apparaat. In het lab hebben we siliconen mal als proefopstelling gemaakt, om te kijken hoe we het apparaat het beste kunnen gebruiken en hoe diep het kan meten”, aldus Van Leeuwen. Zodra deze vragen beantwoord zijn, kan de onderzoeksgroep de vervolgstappen bepalen.
Dankzij dit geld kunnen ze onderzoek doen op dit niveau en starten met werken met dit apparaat. Van Leeuwen verwacht over 1 à 2 jaar klaar te zijn met dit onderzoek en de eerste scans bij ruim 10 patiënten te hebben gedaan. Met deze kostbare gegevens kunnen ze vervolgens financieringsaanvragen doen voor grotere onderzoeken. Van Leeuwen: “Als de resultaten goed lijken te zijn, dan is de vervolgstap is om het apparaat te testen op een grotere groep van een paar 100 patiënten. Pas dan kan je zeggen of het echo-apparaat een goed alternatief is voor operaties.”.
De toekomst van het scannen
Terwijl de onderzoekers nu veel leren over het apparaat, denkt Van Leeuwen al na over de toekomst. Misschien kan de echo worden ingezet om te bepalen met welke medicatie je een tumor zou kunnen behandelen. “Het zou een mooie stap zijn als we de optie hebben om patiënten te ‘scannen’ met dit apparaat. Als je ziek bent of ziek bent geweest, zit je helemaal niet te wachten op nare complicaties!”, zegt van Leeuwen.
